Anacoenosis

Anacoenosis (gr. anakoinoun – komunikować się) – figura retoryczna polegająca na zapytaniu publiczności o zdanie, często w taki sposób, aby udowodnić swoje racje i wzmocnić pozycję jako mówca. Innymi słowy jest to zasięganie opinii u innych (także u naszych przeciwników) na temat spraw, z którymi nie mogą się z nami nie zgodzić.

Przykłady

Przyjaciel mój miał winnicę na żyznym pagórku. Otóż okopał ją i oczyścił z kamieni i zasadził w niej szlachetną winorośl; pośrodku niej zbudował wieżę, także i tłocznię w niej wykuł. I spodziewał się, że wyda winogrona, lecz ona cierpkie wydała jagody. «Teraz więc, o mieszkańcy Jeruzalem i mężowie z Judy, rozsądźcie, proszę, między Mną a między winnicą moją. Co jeszcze miałem uczynić winnicy mojej, a nie uczyniłem w niej? Czemu, gdy czekałem, by winogrona wydała, ona cierpkie dała jagody? (...) »

Ale, moi panowie, mylilibyście się zupełnie. Zechciejcie mi uwierzyć, że nie bronię tutaj własnej wolności. Uderzając we mnie, wywyższylibyście mnie tylko. Kto cierpi dla prawdy i sprawiedliwości, staje się wielki i nietykalny. Spójrzcie na mnie, moi panowie – czyż wyglądam na zaprzedanego kłamcę i zdrajcę? Więc po cóż bym się w to wszystko wplątywał? Nie kieruje mną ani ambicja polityczna, ani namiętność stronnicza. Jestem wolnym pisarzem, który życie swoje pracy poświęcił, który jutro wróci w szeregi zwykłych obywateli i na nowo do pracy się weźmie.

Emil Zola Oskarżam wystąpienie przed sądem, 21 lutego 1898 roku
Alternatywne nazwy
Anakoinoun
Angielska nazwa
Anacoenosis