Anaklaza (z gr. antanaklasis = odwrócenie, odbicie) – figura retoryczna polegająca na powtórzeniu wyrazu wraz ze zmianą jego znaczenia. Innymi słowy jest to zastosowanie w wyrażeniu wyrazów wieloznacznych (tak, homonim i wyraz wieloznaczny to dwa oddzielne pojęcia!).
Przykłady anaklazy w codziennym życiu bywają całkiem zabawne – zaliczają się tu zdania w rodzaju ruszcie tę karkówkę na ruszcie albo zamknął zamek na zamek.
Przykłady w literaturze
Zielona woda oczy zjadła,
Zielona woda duszę wyje.
Smoczyca na kolumnie siadła
I że zabito smoka - wyje!
(Jarosław Iwaszkiewicz, Idzie Salome, dwa znaczenia - jeść i wyć)