Antyfraza

Antyfraza – figura retoryczna będąca najpowszechniejszą formą realizacji ironii. Polega na użyciu wypowiedzi, której sens jest odwróceniem dosłownego znaczenia. Możemy w ten sposób wyszydzić negatywną cechę (mówiąc np. ale jesteś mądry do kogoś, kto zrobił coś głupiego) lub rzadziej – ocenić rzecz pozytywną poprzez naganę.

Przykłady antyfrazy

Meier van Veen przyznał się, że wracał powolutku z krótkiego wypadu do Francji. Taki tam sobie weekendowy wyskok.

(Joanna Chmielewska, Mnie zabić)

W mieście nie było żadnych wolnych pokoi, więc czterej mężczyźni wrócili do stajni. Stajenny spał mocno na stryszku i ich przybycie go nie obudziło.
Ale z niego stróż — mruknął książę, kiedy jego trzej kompani wpełzli pod wóz i ułożyli się na spoczynek.

(Raymond E. Feist, Konklawe cieni, Tom 3 – Powrót wygnańca)

Alternatywne nazwy
dictio contrarium significans
Angielska nazwa
antiphrasis