Hypozeuxis – figura retoryczna, którą można uznać za odwrotność zeugmy. Polega na przypisaniu jednemu wspólnemu elementowi nadrzędnemu [A] kilku elementów podrzędnych [B, C, D...], jednak w przeciwieństwie do zeugmy element nadrzędny powtarza się w wypowiedzi wraz z każdym wystąpieniem elementu podrzędnego. Zamiast A(B+C+D) mamy AB+AC+AD.
Odwrotność hypozeuxis to hyperzeuxis (najczęściej będące zeugmą lub syllepsis).
Przykłady hypozeuxis
Będziesz zbierać kwiaty,
będziesz się uśmiechać,
będziesz liczyć gwiazdy,
będziesz na mnie czekać.
(Marek Grechuta, Będziesz moją panią. Gdybyśmy nie użyli hypozeuxis, powyższy fragment brzmiałby: Będziesz zbierać kwiaty, uśmiechać się, liczyć gwiazdy i czekać na mnie)
ARCHANIÓŁ PIERWSZY
On Cię nie poznał, on Cię nie uczcił, Panie nasz wielki!
On Cię nie kochał, on Cię nie wezwał, nasz Zbawicielu!
ARCHANIÓŁ DRUGI
Lecz on szanował imię Najświętszej Twej Rodzicielki.
On kochał naród, on kochał wiele, on kochał wielu.
(Adam Mickiewicz, Dziady cz. III, mamy tu podwójne użycie hypozeuxis)