Anacolouthos – wymiana słowa A na zbliżone znaczeniowo słowo B w taki sposób, że odwrotna zamiana z B na A nie byłaby możliwa (jednostronne synonimy). Przeciwieństwo to akolouthos. Nie należy mylić tej figury z podobnie nazywającym się anakolutem!
Przykłady
I w jego świetle będą chodziły narody,
i wniosą do niego królowie ziemi swój przepych.
(Biblia Tysiąclecia, Apokalipsa św. Jana, słowo światło zostało użyte w miejsce słowa łaska, odwrotna zamiana nie zawsze jest możliwa – chociażby w prostym zdaniu zapal światło zamiana na zapal łaskę nie ma żadnego sensu...)