Amfibolia (z gr. dwuznaczność) – figura retoryczna polegająca na wprowadzeniu do wypowiedzi dwuznaczności poprzez manipulację składnią lub gramatyką.
Taką dwuznaczność często osiągamy zupełnie niechcący, mówiąc zdania w rodzaju: odwiedziłem dom kolegi, który jest bardzo brzydki
. W ten sposób odbiorca komunikatu nie wie, czy nie podoba nam się dom, czy też jego właściciel.
Ciekawe przykłady amfibolii znajdziecie w internetowych kampaniach na rzecz używania przecinków. Nie od dziś wiadomo, że źle stawiane znaki interpunkcyjne potrafią prowadzić do kuriozalnych sytuacji. Weźmy np. wypowiedź: ojciec wrócił do domu, pijany syn strasznie go zirytował
. Gdy przestawimy przecinek o słowo dalej, zyska ona zupełnie inny sens...
Przykłady
W stanie Kansas siedem osób zabiło tornado.
(Radiowa Trójka, Wiadomości)
Spotkałem ambasadora dosiadającego swego wierzchowca.
Parskał i dyszał, więc dałem mu kostkę cukru.
(Madsen Pirie, Logika zwyciężania sporów.)